Narenciye
Kökeni Güneydoğu Asya olan turunçgillerin, çağdaş anlamda üretimi 19. yüzyılda ABD`de başlamış ve hızla yayılmıştır.
Turunçgil yetiştiriciliği dünyada 40 derece kuzey enlemi ile 40 derece güney enlemi arasında yapılmaktadır. Turunçgiller dünyada en çok yetiştirilen ve tüketilen meyve grubudur. Turunçgiller (narenciye); portakal, limon, mandarin ve greyfurt (altıntop) gibi “Citrus” cinsine ilişkin türleri içermektedir.
Bu bitkilerin meyvelerinden gıda olarak yararlanıldığı gibi kabuklarından, yapraklarından ya da çiçeklerinden parfümeride koku vermekte kullanılan uçucu yağlar da elde edilmektedir.
Hatay’da 2007 de iş adamı Ali Kavak tarafından Narenciye Tanıtım Grubu kurulmuştur.
Hatay’da en çok limon, mandalina, portakal, turunç ve kebbet (ağaç kavunu) üretimi yapılır.
PORTAKAL:
Toplam 279.585 ton üretimiyle Hatay, Portakal (Washington) üretiminde Türkiye’de 2. sırada yer almaktadır. İlimiz portakal (Washington) üretiminin, Türkiye üretimine oranı % 20,59’dur.
LİMON:
Kütdiken: Türkiye’de Akdeniz Bölgesi’nde özellikle Hatay’da üretimi yapılan bu tür, Ürgüp ve Göreme’nin doğal mağaralarında depolanır ve yatak limon adını alır.
Enterdonat: Bu çeşit, dünyada en fazla Türkiye’de ve özellikle Doğu Akdeniz bölgesinde Hatay’da üretilmektedir. Çok erkenci olan bu limon, Türkiye’nin limon ihracatında en büyük paya sahiptir.
MANDALİNA: Hatay mandalina (satsuma) üretiminde 1. Sırada yer almakta olup, üretim miktarı 402.601 tondur. Bu üretim miktarının Türkiye üretimine oranı % 50,64’dır.
TURUNÇ: Latince ismi citrus aurantium olan turunç, turunçgiller ailesi altında bulunan ve portakala olan benzerliği ile dikkat çeken bir meyvedir.Hatay’da hem reçeli hem tatlısı yapılır.
KEBBET: Turunçgiller familyasından olan, Hatay yöresinde yetişen, limona benzeyen bu meyve kavun kadar büyük ve ekşidir. Kebbetin ekşiliğini azaltıp tatlandırılması uzun ve zahmetli bir süreçtir.
Özellikle Antakya’da nadiren bulunur ve oldukça sınırlı sayıda ağacı vardır. Hatay’a Baharat Yolu ile Hindistan’dan gelmiştir. Kabuğu veya içi doğranıp, tuz ve zeytinyağı ile birlikte salata veya sos yapımında kullanılır. Ayrıca reçeli ve tatlısı da yapılır.
